Warszawskie dzieci

Kontynuując naszą podróż po hip-hopowej mapie Polski w tym wpisie zawitaliśmy do stolicy kraju. Warszawa, bo o niej mowa jest obok Poznania największym ośrodkiem rapu w naszym państwie. Zrodziła ona wielu muzyków, którzy dziś są uważani za prekursorów tego stylu na ziemiach polskich oraz według wielu są jego najwybitniejszymi przedstawicielami.

Rozważania te należałoby rozpocząć od osoby, od której wszystko się zaczęło, czyli od warszawiaka Kazika Staszewskiego. Jednak z racji tego, że temu artyście poświęciliśmy już wpis inaugurujący ten cykl oraz tego, że sam zainteresowany za rapera się nie uważał pominiemy jego osobę, skupiając się na raperach, o których jeszcze nie pisaliśmy.

Opisana tutaj historia rozpoczyna się w 1994 roku. Wtedy to powstał zespół 1kHZ (Ein Killa Hertz), który założyli Mariusz Sobolewski (JanMarian) i Sebastian Imbierowicz (DJ 600V). Ten drugi jest również jednym z najbardziej znanych producentów muzycznych w polskim rapie. W 1996 roku do zespołu dołączył Jacek Graniecki (Tede). W tym samym roku nagrali swój jedyny jak się później okazało pod tą nazwą album pod tytułem Ein Killa Hertz (nielegal). Po odejściu z zespołu DJ 600V i zastąpieniu go Jakuba Sawickiego (Ceube) grupa zmieniła nazwę na Trzyha (HHH= Hardcore Hip Hop). W tym składzie nagrali tylko jedną płytę, nielegal WuWuA. Niedługo po nagraniu albumu zespół opuścił Sawicki, a jego miejsce zajął Michał Witak (Numer Raz). Wtedy też po raz ostatni zmieniono nazwę na Warszafski Deszcz. Dorobek tej ekipy na chwile obecną wynosi pięć albumów, w tym dwie kompilacje. Należy jednak wspomnieć, że od 2001 roku w skład zespołu wchodzą tylko Tede i Numer Raz, którzy prowadzą także działalność solową. Graniecki nota bene jest autorem czternastu albumów solowych, co jest jednym z najlepszych wyników na polskiej rap scenie, ponadto jest właścicielem firmy odzieżowej PLNY Textylia. Znany jest też również ze swojej działalności poza hip-hopowej. Wystąpił w wielu jak na rapera filmach, serialach, czy programach telewizyjnych, co nie zawsze spotykało się z aprobatą w środowisku raperów.

Kolejną grupą muzyczną pochodzącą ze stolicy jest Molesta Ewenement. Została założona w 1995 roku przez Piotra Więcławskiego (Vienio) i Pawła Włodkowskiego (Włodi) jako Mistic Molesta. Niedługo po tym do zespołu dołączył Marek Andrasik (Kacza). Na początku działalności z zespołem współpracował również zmarły w tym roku Tomasz Chada. W 1998 roku raperzy występujący pod nazwą Molesta nagrali swój debiutancki album pod tytułem Skandal. Krążek szybko zyskał duża popularność, a utwory, które się na nim znalazły (na przykład „Wiedziałem, że tak będzie”) dzisiaj są uważane za klasykę tego nurtu w Polsce. Po odejściu w 1998 z zespołu Andrasika pozostała dwójka wydała w kolejnym roku krążek Ewenement. Kolejny ich album Taka płyta...ukazał się w roku 2000. Wtedy w skład grupy oprócz Vienia i Włodiego wchodzili także Tomasz Szczepanek (Pelson) i Robert Darkowski (Wilku). Po tej płycie Molesta na blisko sześć lat zawiesiłą działalność. Włodi rozpoczął karierę solową (do tej pory wydał cztery albumy solowe), Pelson i Vienio utworzyli duet (nagrali trylogię Autentyk), a Wilku tworzył w zespole Hemp Gru. W 2006 roku raperzy powrócili razem na scenę jako Molesta Ewenement. Nagrany przez nich album Nigdy nie mów nigdy spotkał się z dużym zainteresowaniem słuchaczy. Ostatnią płytą nagraną przez grupę był wydany w 2008 roku album Molesta i kumple. Molesta Ewenement została rozwiązana w 2016 roku.

W 1998 roku przez Macieja Bilka (Bilon) i znanego także z Molesty Roberta Darkowskiego (Wilku) został założony wspomniany już wcześniej zespół Hemp Gru, do którego Wilku powrócił po rozpadzie Molesty. Oprócz nich w skład grupy wchodzili Piotr Szulc (DJ Steez) oraz Marek Omelańczuk (Żary). Swój pierwszy album studyjny zespół wydał dopiero sześć lat po założeniu w 2004 roku. Był to krążek pod tytułem Klucz. W sumie ekipa nagrała sześć albumów, a pod koniec 2012 roku zawiesiła działalność.

Kolejnymi bardzo znaczącymi w polskim hip-hopie postaciami są Rafał Poniedzielski (Pono) i Wojciech Sosnowski (Sokół). Ten duet w 1996 roku powołał do życia grupę TPWC (Trzecie Pokolenie Warszawskiej Colendy). Ich dyskografia obejmuje trzy albumy. Wydany w 2007 roku Teraz pieniądz w cenie (z tej płyty pochodzi między innymi utwór „W aucie”), rok później Ty przecież wiesz co oraz To prawdziwa wolność człowieka, który ukazał się w 2009 roku. Wcześniej do 2007 roku zespół pod tą nazwą pojawiał się głównie w występach gościnnych. Jednak, z punktu widzenia historii rapu w Polsce jest to bardzo ważny duet. A to dlatego, że w rok od założenia zespołu połączone ekipy TPWC i Fundacji nr1 [w skład, której wchodzili: Filip Centkowski (Felipe), Mirosław Powicki (Mieron), Krzysztof Korcz (Jaźwa), Piotr Wardaszko (Ward), Piotr Skotnicki (Skuter), Rozal, Andrzej Wawrykiewicz (Jędker)] utworzyły ZIP Skład (Ziomki i Przyjaciele Skład), który zalicza się do prekursorów nurtu ulicznego rapu w naszym kraju. Zespół głównie gościł na płytach innych raperów. Ich jedynym albumem jest wydany w 1999 roku Chleb powszedni. Do grupy oprócz Rozala i wcześniej wymienionych wchodzili też Marcin Korczak (Koras) i Łukasz Gaweł (Fu). Raperzy tworzący ZIP Skład z czasem zaczęli karierę w innych zespołach. Jednym z najbardziej znanych z nich jest Zipera, którą tworzą Pono, Koras i Fu. Do tej pory skład wydał dwa albumy, a na 2018 rok planowane jest wydanie trzeciego. Warto podkreślić, że muzycy tworzący tą ekipę działają również w innych zespołach, bądź prowadzą kariery solowe. Drugim zespołem powstałym z członków ZIP Składu jest WWO. Stworzony w 1999 roku przez Sokoła oraz Jędkera twór wydał łącznie cztery albumy. Skrót WWO początkowo oznaczał W Witrynach Odbicia. Następnie duet przyjął nazwę W Wyjątkowych Okolicznościach. W 2006 roku duet przerwał działalność. Miało to związek głównie z podjęciem przez Jędkera kariery solowej oraz jego występów w zespole Monopol tworzącą muzykę pop (w dodatku mało ambitną). Sokół od momentu zakończenia współpracy z Wawrykiewiczem współtworzył trzy albumy. Bierze udział także w występach gościnnych oraz prowadzi swoją wytwórnię, a zarazem markę odzieżową PROSTO. Dziś WWO uważa się za jeden z największych zespołów w polskim rapie, a utwory takie jak „Jeszcze będzie czas”, „Damy radę”, czy „Nie bój się zmiany na lepsze” weszły na stałe do historii hip-hopu w naszym kraju.

Kolejne warszawskie grupy powstałe pod koniec lat dziewięćdziesiątych to HiFi Banda, oraz Dixon 37. Pierwsza z nich powstała w 1998 roku. Założyli ją Patryk Skoczylas (Diox) i Aleksander Kowalski (Czarny HIFI). Następnie do zespołu dołączył Wojciech Męclewski (DJ Kebs). Swój debiutancki minialbum pod tytułem EP grupa wydała dopiero w 2005 roku. Gościnnie na tej płycie wystąpił Łukasz Bułat-Mironowicz (Hades), który niedługo potem został członkiem zespołu. Do tej pory HiFi Banda nagrała cztery płyty.

Dixon 37 to zespół, który powstał z inicjatywy raperów z warszawskiego Ursynowa oraz Mokotowa. Choć istnieją od 1999 roku swój debiutancki album Lot na całe życie wydali dopiero w 2008 roku. W marcu tego roku ukazała się czwarta płyta zespołu zatytułowana Władcy swoich cieni. Obecnie grupę tworzą: Paweł Grabeus (Kafar), Krzysztof Michrowski (Michrus), Oskar Osytek (Rest) i Rafał Nożyński (Saful). W przeszłości skład uzupełniał między innymi Kulfon, który był w zespole do 2013 roku.

Z Ursynowa pochodzi również założony w 1998 roku zespół Płomień 81. Jego założycielami byli Paweł Kapliński (Pezet) oraz Marcin Donesz (Onar). Nazwa zespołu nawiązuje do numeru szkoły ursynowskiej szkoły podstawowej, do której raperzy uczęszczali. Pierwsza z ich trzech płyt o tytule Na zawsze będzie płonął została nagrana w 1999 roku. W 2018 roku planowane jest wydanie czwartego albumu grupy.

Oprócz występów w zespole Onar oraz Pezet mogą się pochwalić dość bogatą karierą solową. Onar ma na swoim koncie siedem albumów solowych oraz trzy nagrane z innym raperem [dwa z Michałem Ośką (O$ka), jeden z Miłoszem Boryckim (Miuosh)]. Pezet natomiast do tej pory nagrał pięć płyt solowych oraz jedną kolaborację ze swoim bratem Michałem Kaplińskim (Małolat). Dwie pierwsze płyty Pezeta Muzyka klasyczna i Muzyka poważna zostały stworzone wraz z producentem muzycznym Mikołajem Bugajakiem (Noon). Oba te albumy należą do klasyki rapu w Polsce, a pochodzące z nich utwory „Ukryty w mieście krzyk”, „Retro”, czy „Szósty zmysł” przez wielu są uważane za jedne z najważniejszych w rodzimym rapie.

Jak widać historia warszawskiej rap gry jest bardzo obszerna. W tym wpisie skupiliśmy się na zespołach i raperach, którzy według nas są najważniejszymi przedstawicielami stołecznego hip-hopu, i których twórczość najlepiej znamy. Powyższy tekst oczywiście nie traktuje o wszystkich warszawskich raperach, a tylko o części tamtejszej sceny.

Tytuł wpisu jest nawiązaniem do piosenki „Warszawskie dzieci” autorstwa Stanisława Ryszarda Dobrowolskiego oraz Andrzeja Panufnika. Została ona skomponowana w 1944 roku i była jedną z najpopularniejszych piosenek powstania warszawskiego. Sample z tego utworu zostały wykorzystane w kawałku „63 dni chwały”, który nagrał zespół Hemp Gru z gościnnym udziałem Jerzego Wrońskiego(Juras).